Czas Motyli - Julia Alvarez

Tytuł oryginału: In The Time of the Butterflies  
Wydawnictwo: Black Publishing      
Data wydania: styczeń 2014     
Liczba stron: 424     
Format: 125 x 205 mm     
Oprawa: miękka     
ISBN: 9788375366938

Życie w czasach dyktatury, niezależnie od kraju, to rzecz niezwykle trudna. Szerząca się niesprawiedliwość, uciemiężanie i zastraszanie mieszkańców, okrucieństwo stosowanych represji i prześladowań oraz liczne egzekucje to nieodłączne elementy ogarniającego kraj reżimu. Z historii XX wieku znane są nam takie nazwiska jak Mao Zedong, Stalin, Hitler, Mussolini, Pinochet czy Tito. Do listy należy dołączyć również Rafaela Trujillo, dyktatora stojącego na czele Republiki Dominikańskiej w latach 1930 - 1961. Okres jego rządów to czas zalewającej kraj korupcji, terroru i postępującego niepokoju w sercach mieszkańców wyspy. Walka z dyktaturą to rzecz niebywale trudna, ale jak się okazuje możliwa o czym przekonałam się sięgając po książkę Julii Alvarez.

Tytułowe Motyle to siostry Mirabal, zaangażowane w działalność opozycyjną kobiety, które uzyskały status bohaterek narodowych na Dominikanie. W walce z dyktaturą Rafaela Trujillo trzy z czterech sióstr zapłaciły najwyższą cenę, ale jak pokazuje historia tego kraju ich śmierć nie poszła na marne. Dzień 25 listopada, rocznicę brutalnej śmierci sióstr Mirabal, ONZ ustanowiło Międzynarodowym Dniem Eliminacji Przemocy wobec Kobiet. Na podstawie powieści, która stała się światowym bestsellerem, w 2001 roku nakręcono film o tym samym tytule, a główne role zagrali m.in. Salma Hayek i Edward James Olmos. Julia Alvarez w posłowiu przyznaje, że chociaż powieść powstała na motywach autentycznych wydarzeń, spora część fabuły została zmyślona na potrzeby książki.

Cztery siostry - Patria, Dede, Minerva i Maria Teresa dorastały w jednej z  zamożnych dominikańskich rodzin, w miasteczku Salcedo. Na kartach powieści poznajemy ich pełne marzeń dzieciństwo, burzliwy czas dojrzewania, pierwsze poważne plany i życiowe wybory oraz pojawiające się oznaki zainteresowania sytuacją polityczną kraju. Spośród sióstr na pierwszy plan wysuwa się Minerva, kobieta obdarzona silnym charakterem, niezwykle charyzmatyczna, inteligentna i ambitna, zdolna do walki za wolność ojczyny, nie uznająca kompromisów. Choć była w pełni świadoma czyhających na nią niebezpieczeństw ze strony Trujillo, okazała się być kobietą niezłomną, obdarzoną niebywałą siłą psychiczną, do końca wierną swoim ideałom. W działalność opozycyjną zaangażowane były również Patria i Maria Teresa, choć ich determinacja nie była aż tak widoczna jak w przypadku Minervy. Patria to kobieta obdarzona wielką wiarą, która niejednokrotnie była dla niej oparciem w trudnych sytuacjach życiowych. Najmłodszą, Marię Teresę cechowała wrodzona wrażliwość. Odniosłam wrażenie, że to właśnie jej najbardziej brakowało „ normalności”, kontaktu z mężem i córeczką w trakcie pobytu w celi więziennej, to ona była najbliższa załamania.

 Jako jedyna okres reżimu Trujillo przeżyła Dede. Choć nie popierała decyzji swoich sióstr, świadoma w jaki sposób mogą skończyć, wspierała je, służyła dobrą radą i poświęcała swój czas na opiekę nad siostrzeńcami. Przez wiele lat zajmowała się zamienionym w muzeum domem oraz wychowywaniem gromadki dzieci, swoich i jej sióstr. Zmarła 1 lutego tego roku. W jednym z wywiadów Julia Alvarez mówi o niej: Ona ocalała, by opowiedzieć historię i opowiedziała ją -  założyła muzeum poświęcone siostrom, co jest sposobem na przekazywanie historii kolejnym pokoleniom. Do tego wychowała dziewięcioro wspaniałych, wrażliwych obywateli, którzy jednak nie są przepełnieni goryczą ani chęcią zemsty. Myślę, że Dedé wskazała całemu krajowi drogę wyjścia z tego koszmaru, dając świadectwo temu, co się wydarzyło, a jednocześnie wybaczając tym, którzy byli beneficjentami reżimu.[1]

Na uwagę zasługuje konstrukcja książki. Na kartach powieści każda z sióstr otrzymała możliwość opowiedzenia o mających miejsce wydarzeniach z własnej perspektywy. Zastosowanie kilku-torowej narracji daje możliwość zajrzenia w ich psychikę, przeanalizowania nurtujących je pytań i targających nimi uczuć i emocji, bo choć łączyły je silne siostrzane relacje kobiety te różniły się od siebie w wielu kwestiach. Autorka z niezwykłym wyczuciem nakreśliła osobowości bohaterek ukazując ich upór w walce o wolność, ale też towarzyszące im rozterki, dylematy (w końcu każda z bohaterek była żoną i matką!), dzięki czemu siostry Mirabal wydają się nam, czytelnikom, bardziej ludzkie. Autorce udało się również w wiarygodny sposób przedstawić tło polityczne mających miejsce wydarzeń, a także charakterystyczną dla tego okresu obyczajowość. 

„Czas motyli” to wspaniała książka, traktująca o sile siostrzanych uczuć, naznaczona bólem i nieodwracalną stratą, towarzyszącą jej samotnością. Zmusza do refleksji nad granicą poświęcenia i odwagi w walce o wolność ojczyzny. Nie pozostaje mi nic innego, jak polecić Wam tę wzruszająca historię, która przez to, że wydarzyła się naprawdę, nie pozwala o sobie zapomnieć długo po zamknięciu książki.   

Moja ocena

7/10

___________________________________________________

Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję

Oficynie Wydawniczej Black Publishing

Książkę przeczytałam w ramach wyzwań:
52 książki 2014
 Przeczytam tyle, ile mam wzrostu (3,3cm)

[1] cytat pochodzi z wywiadu z autorką książki, dostępnego TUTAJ.