Sońka - Ignacy Karpowicz

Tutaj, na końcu niczego, w Królowym Stojle nieopodal metropolitalnej Słuczanki, stały tylko cztery chałupy. W najmniejszej mieszkała Sonia, w dwóch myszy harcowały, jako że gospodarze ułożyli się w trumnach(...); zaś chałupa czwarta to już co innego; nowa stawiana za panowania Kwaśniewskiego drugiego z pustaków(...)[1]. To właśnie tutaj, w jednej z niepozornych wsi na Podlasiu dochodzi do niezwykłego spotkania. Czy przypadkowego? Chyba nie do końca... 

Sońka jak co dzień prowadzi krowę z pastwiska, kiedy jej oczom ukazuje się widok raczej rzadko spotykany w tych okolicach. Na drodze zatrzymuje się elegancki samochód, z którego wysiada schludnie ubrany, młody mężczyzna, bez wątpienia mieszkaniec miasta. Po krótkiej wymianie zdań, pozbawiony dostępu do sieci mężczyzna, którego auto ewidentnie odmówiło posłuszeństwa, siedzi już w domu spotkanej na drodze kobiety. Sońka podejmuje gościa tym, co w jej opinii najlepsze - ciepłym, krowim mlekiem i zakupionymi przed kilkoma laty czekoladkami Wedla.  Obydwoje są jeszcze nieświadomi tego, że ich spotkanie w pewien sposób odmieni niebawem ich dotychczasowe życie.

Sońka mieszka w Królowym Stojle od zawsze. Nie zna innych miejsc, to tutaj czuje się najlepiej, choć okrutny los od samego początku nie szczędził jej przykrych doświadczeń - śmierć matki w połogu, życie z gwałtownym ojcem i niemniej porywczymi braćmi. Jednak Sońka doświadczyła też chwil szczęścia u boku ukochanego, choć ten nigdy jej ukochanym być nie powinien, bo jak inaczej mówić o uczuciu do niemieckiego oficera w latach okupacji. Z kolei przybyły do niewielkiej wsi mężczyzna, nazywany przez staruszkę Królewiczem, w istocie jest przeżywającym kryzys wewnętrzny reżyserem teatralnym. Wydaje się, że Igor Grycowski lata swojej twórczej świetności ma już za sobą, jednak spotkanie z Sońką i wysłuchanie jej historii życia stają się dla niego szansą na długo wyczekiwany powrót do twórczej elity.

Historia opowiedziana przez Sonię pełna jest ludzkiego cierpienia i niesprawiedliwości. Lata jej młodości przypadły na trudny okres wojny, który nie sprzyja oddawaniu się marzeniom i snuciu planów na przyszłość. Wojna zabija w młodym człowieku pewną beztroskę i niewinność, charakterystyczne dla tego okresu życia. Trudno mówić o radościach i miłosnych uniesieniach, kiedy wokół tyle zła i nienawiści, gdy na każdym kroku czyha niebezpieczeństwo, a życie wypełnia troska o bezpieczeństwo swoje i najbliższych. Jednak młoda Sońka odnalazła radość życia w tym trudnym czasie, choć ta w ostatecznym rozrachunku okazała się być tak bardzo ulotną.

Sońka to moje pierwsze spotkanie z prozą Ignacego Karpowicza i już teraz wiem, że z pewnością nieostatnie. Autor zwyczajnie urzekł mnie swoją opowieścią o Sońce, a także formą przekazu. Karpowicz niejednokrotnie zwraca uwagę na detale, wprowadza do swojej powieści elementy ze świata baśni oraz przede wszystkim zachwyca językiem. W trakcie lektury nie zabrakło też momentów wzruszających, ponieważ obok postaci Sońki nie można przejść obojętnie - jest to bez wątpienia postać, która zapadnie w pamięci czytelnika na dłużej. 

 (...) twarz Soni bowiem to jest twarz naprawdę, takich twarzy życie już nie lepi, takich twarzy się nie widuje. Bo twarz Soni zstąpiła z ikony: brązowa, czerstwa, popękana, bez znaczenia i kłamstwa, ale też mocna, z jaśniejszymi liniami zmarszczek, a zmarszczek ma chyba pierdylion, mieliby chirurdzy plastyczni zajęcie: polerowanie, naciąganie, przycinanie, wystarczyłoby im niepotrzebnej skóry na przynajmniej trzy nowe twarze. Bo twarz Soni to twarz po prostu: widać, że coś przeżyła, widać, że coś marzyła(...)[2]. 

______________________________

   Wydawnictwo: Literackie       
Data wydania: maj 2014             

Liczba stron: 208 

       
 

Książkę przeczytałam w ramach wyzwań: 52 książki 2015; Polacy nie gęsi, czyli czytajmy polską literaturę III; Przeczytam tyle, ile mam wzrostu (2,2 cm);


[1] Ignacy Karpowicz, "Sońka", wyd. Literackie, 2014, s. 13-14. 
[2] Tamże, s. 16.